U nang buồng trứng là gì
u nang buồng trứng là một khối chứa dịch hay chất rắn có dạng như bã đậu tiến triển bất hay trên hoặc bên trong buồng trứng. Khối u này có thể là những mô mới khác thường luôn là sự tích tụ dịch tạo thành một nang trên buồng trứng. U nang buồng trứng có thể tiến triển từ các mô của buồng trứng. U nang buồng trứng là loại khối u hay gặp nhất, chiếm khoảng 3,6% các bệnh phụ khoa.
Dấu hiệu hay gặp của u nang buồng trứng
U nang buồng trứng luôn có rất nhiều lần loại khác nhau và 90% là các khối u lành tính (ít gây ung thư), 10 % tiến triển thành ác tính. Phụ nữ trong độ tuổi tiền mãn kinh bị u buồng trứng có nguy cơ biến chuyển thành ung thư cao hơn so với đàn bà tại độ tuổi sinh đẻ. Các khối u này tiến triển âm thầm với dấu hiệu mơ hồ hoặc thậm chí không gây ra biểu hiện bất luôn, đôi khi vô hại và tự biến mất. Sau đây là 1 số triệu chứng luôn gặp nhất.
Đau vùng chậu, thắt vùng eo lưng hay đùi: người bệnh có thể gặp những cơn đau mơ hồ khu vực chậu, dọc thắt lưng hay đùi. Đây là biểu hiện phổ biến nhất, luôn mắc phải vì các khối u chèn ép lên các cơ quan hay những dây thần kinh chạy dọc dưới xương chậu.
Đau tức bụng dưới, đầy hơi, mót nôn và nôn: khối u có kích cỡ lớn có thể gây không dễ chịu tức thời cho người bệnh, đôi lúc cảm giác chướng bụng, bụng to, sờ thấy khối u. Đặc biệt khi có cảm giác đầy hơi luôn hằng ngày, nôn và mót nôn thì cần cảnh giác với các tế bào ác tính tại buồng trứng bởi các khối u ác tính không vỡ, sẽ hậu quả thành ung thư gây hoạt tử và nhiễm. Triệu chứng đầy hơi, mót nôn thường nhầm lẫn dấu hiệu căn bệnh về tiêu hóa khiến cho các bạn gái chủ quan, coi hay căn bệnh.
Đi tiểu liên tục: hiện tượng rối loạn tiểu tiện có thể vì nhiều yếu tố và có thể vì rất nhiều lần bệnh lý tạo ra, bao gồm các vấn đề bàng quang, đường tiết niệu, các triệu chứng của đường huyết cao nhưng cũng là dấu hiệu của căn bệnh u nang buồng trứng bởi sự chèn ép lên bàng quang của khối u từ đó thôi thúc bạn có nhu cầu đi giải nhiều hơn, nhưng khi tiểu lại có cảm thấy đau buốt, bứt rứt.
Đau khi giao hợp tình dục: nếu bạn quan hệ và cảm thấy đau ở một bên so với bên kia, thì bạn cần phải nghĩ đến u nang buồng trứng. Một vài u nang khi phát triển với kích cỡ lớn, có thể nằm ngay tại cổ tử cung gây cản trở. Vì thế, bạn sẽ bắt gặp cảm giác đau đớn khi giao hợp.
Chu kỳ kinh nguyệt bất thường: chu kỳ kinh bất thường thường còn gọi là chứng rối loạn kinh nguyệt là triệu chứng của nhiều bệnh sản phụ khoa trong đó có mối quan hệ tới buồng trứng.
Tăng cân không rõ nguyên nhân: mặc dù không phải là biểu hiện điển hình của bệnh, tuy nhiên nếu bạn tăng cân bất hay cùng với với 1 số triệu chứng kể trên đây thì bạn cần thiết nghi ngờ và đến gặp bác sĩ để được thăm khám và nhận ra sớm.
Tác nhân tạo ra u nang buồng trứng
Những báo cáo nghiên cứu cho rằng tác nhân dẫn tới u nang buồng trứng là do 1 số thắc mắc liên quan tới hormon hoặc 1 số bệnh lý như lạc nội mạc tử cung, hội chứng buồng trứng đa nang (pcos). Sau đây là một vài căn nguyên luôn gặp.
Dùng quá rất nhiều lần thuốc ngừa thai
Dùng nhiều món ăn chứa hormon như các loại thịt, trứng và sữa có thêm hormone tăng trưởng.
Chế độ ăn uống không hợp lý, ít thực phẩm từ tự nhiên như rau củ quả tươi xanh.
Stress hay béo phì.
Gan gặp phải nhiễm độc hay vì lao động quá sức.
U nang buồng trứng có nguy hiểm không?
U nang buồng trứng thường được chia làm theo 2 loại: u nang cơ năng và u nang thực thể.
U nang buồng trứng cơ năng thường là u lành tính, có thể tự mất đi và không gây nguy hiểm. Ngược lại, u nang buồng trứng thực thể hay phát triển trễ, âm thầm qua nhiều lần năm. Khi biểu hiện rõ rệt tức là u đã to và chèn ép vào những tạng xung quanh gây nên nhiều lần biến chứng hiểm nguy, thậm chí tác động tới sức khỏe.
Xoắn u nang: có thể diễn ra với bất kỳ loại u nào, các u nhỏ, có cuống dài, không dính là những u dễ bị xoắn. Do tuần hoàn máu tới buồng trứng gặp phải ngưng trệ nên khi u xoắn bệnh nhân đau bụng dữ dội, liên tục, có thể mót nôn, nôn, đôi khi có thể choáng vì đau. Khối u phình to làm cho bụng chướng, ấn đau hạ vị và hai hố chậu, có phản ứng thành bụng. Thăm bộ phận sinh dục bắt gặp khối u căng, ít di động, ấn đau nhói.
Vỡ nang: gây ra xảy ra khi áp lực dịch trong khối u quá lớn, gây vỡ u nang. Bệnh nhân đột ngột đau bụng, đau rất hay, hạ vị và hai hố chậu ấn đau, có phản ứng. Một vài trường hợp vỡ nang gây chảy máu trong, bệnh nhân có thể choáng mất đi máu. Thăm khám vùng kín bắt gặp khối u khó xác định, tử cung đau khi di động. Dưới khi vỡ nang, căn bệnh nhân có hội chứng nhiễm trùng khuẩn, bụng trướng, có thể có phản ứng phúc mạc, xét nghiệm bộ phận sinh dục thấy u dính, rất ít di động, ấn bắt gặp đau. Nếu như không trị kịp thời thì có thể đe dọa đến tính mạng người căn bệnh.
Chèn ép những tạng xung quanh: biến chứng này luôn muộn, khi u đã biến chuyển lâu, kích thước lớn. U chèn ép bàng quang gây đái rắt, chèn ép trực tràng gây táo bón, đôi khi chèn ép niệu quản gây ứ nước bể thận, thậm chí có các khối u buồng trứng rất lớn chèn ép tĩnh mạch chủ dưới gây tuần hoàn bàng hệ, phù hai chi sau, cổ trướng. Ung thư hóa có thể bắt gặp tại nang nước.
Trị u nang buồng trứng
Đối với u nang buồng trứng cơ năng: không cần trị, chỉ cần thiết theo dõi từ 3-6 vòng kinh, nếu u nang bt cơ năng thì tự mất đi.
Đối với u nang buồng trứng thực thể : cần phải phẫu thuật loại phá khối u càng sớm càng tốt để tránh dẫn tới gây ra và ung thư hóa. Cụ thể:
• Nang nước: gặp ở người lớn tuổi cần cắt cả 2 buồng trứng.
• Nang nhầy: cần phải cắt phá càng sớm cả 2 buồng trứng càng tốt để tránh nhầy tái phát
• Nang bì: cắt phá u. Cố gắng bảo tồn nhu mô lành
• Nang tại người có thai: nếu có chỉ định giữ thai cần thiết mổ cắt u vào tháng thứ tư, nếu có gây ra thì mổ khẩn bất kỳ tuổi thai vào khoảng nào.
• Nếu nang buồng trứng 02 bên ở người trẻ tuổi còn nhu cầu sinh đẻ nên bóc tách khối u và bảo tồn tối đa phần bình thường còn lành và vòi trứng. Cần phải chú ý đối với khối u có bề mặt sần sùi, có dấu hiệu nứt vỡ ở căn bệnh nhân > 40 tuổi cần thiết sinh thiết tức thì để đề phòng ung thư. Nếu u nang buồng trứng biến chuyển xâm lấn dây chằng rộng thì cần tiến hành phẫu thuật bóc tách khối u và tránh làm theo tổn thương niệu quản, hệ động mạch chậu và bàng quang.
Xem thêm: